AKTUALIZACJA
Według najnowszych raportów i oświadczeń, odpowiedzialność za blackout, który dotknął Hiszpanię (oraz częściowo Portugalię i Francję) pod koniec kwietnia 2025 roku, jest złożona i wskazuje na kilka czynników oraz podmiotów.
Według najnowszych raportów i oświadczeń, odpowiedzialność za blackout, który dotknął Hiszpanię (oraz częściowo Portugalię i Francję) pod koniec kwietnia 2025 roku, jest złożona i wskazuje na kilka czynników oraz podmiotów.
Główne punkty i oskarżenia:
- Skok napięcia i błędy techniczne: Raporty wskazują, że bezpośrednią przyczyną awarii był skok napięcia, który wywołał reakcję łańcuchową w systemie energetycznym. Wykluczono natomiast hipotezę cyberataku.
- Red Electrica de España (REE) - operator sieci:
- Błędne planowanie: Rząd Hiszpanii, a konkretnie ministerstwo środowiska i transformacji energetycznej, obarczyło REE winą za "niewłaściwe obliczenia dotyczące miksu energetycznego" i brak uruchomienia wystarczającej liczby elektrowni cieplnych w momencie skoku napięcia. REE nie przewidziało potrzeby uruchomienia dodatkowych źródeł w godzinach szczytu.
- Odrzucanie zarzutów przez REE: Hiszpański operator sieci odrzuca te zarzuty, twierdząc, że to producenci energii są odpowiedzialni za to, że nie udzielili pomocy w utrzymaniu odpowiedniego napięcia w systemie. Concha Sanchez, dyrektorka operacyjna REE, stwierdziła, że "gdyby elektrownie konwencjonalne wykonały swoje zadanie w zakresie kontroli napięcia, nie doszłoby do awarii".
- Producenci energii: Wspomniana wcześniej dyrekcja REE, a także niektóre analizy, wskazują na brak wsparcia ze strony krajowych producentów energii, którzy nie zareagowali odpowiednio na potrzeby systemu w kryzysowym momencie.
- Rośnie udział OZE: Chociaż nie jest to bezpośrednia przyczyna, eksperci wskazują, że rosnący udział odnawialnych źródeł energii (OZE) w miksie energetycznym (w Hiszpanii ponad 50% energii pochodzi z OZE) zwiększa złożoność zarządzania siecią. OZE, takie jak fotowoltaika i wiatraki, mają mniejszą inercję i możliwości regulacji systemu w przypadku nagłych wahań, co jest zapewniane przez źródła konwencjonalne. Dyskusja toczy się wokół konieczności odpowiedniej adaptacji systemu do tej specyfiki.
- Brak odpowiednich interkonektorów: Brak wystarczających połączeń z innymi sieciami energetycznymi (interkonektorów) mógł utrudnić regulację systemu i wysłanie nadmiaru energii za granicę.
Ostateczne rozstrzygnięcie kwestii odpowiedzialności pozostaje w gestii Krajowej Komisji ds. Rynków i Konkurencji (organu regulacyjnego sektora energetycznego) oraz sądów. Rząd Hiszpanii zapowiedział też środki mające na celu zapobieganie podobnym awariom w przyszłości, w tym wzmocnienie nadzoru nad rynkiem energii i kontroli napięcia.
W poniedziałek, 28 kwietnia 2025 r., doszło do poważnej awarii sieci energetycznej w Hiszpanii, Portugalii i części Francji. Problemy zaczęły się w godzinach porannych i ich skala była ogromna.
Skutki blackoutu:
- Zatrzymanie pociągów (w tym metra w Madrycie, gdzie doszło do zatrzymania pociągów w tunelach)
- Paraliż ruchu w wielu miastach (Madryt, Sewilla, Barcelona, Pampeluna)
- Problemy na lotniskach (m.in. Barajas w Madrycie, Barcelona)
- Awaria sygnalizacji świetlnej
- Zakłócenia w funkcjonowaniu centrów handlowych i kolei szybkiej
- Ewakuacja niektórych obiektów
Możliwe przyczyny:
Przyczyny awarii nie są jednoznacznie ustalone. Pojawiają się różne teorie:
- Portugalski operator sieci sugeruje, że blackout wynika z różnic temperatury w ramach hiszpańskiej sieci
- Niektóre źródła podają, że mógł to być pożar na południowym zachodzie Francji, który uszkodził linię wysokiego napięcia
- Inne źródła wspominają o "silnej oscylacji w sieci elektroenergetycznej"
- Dwa dni przed blackoutem Hiszpania chwaliła się, że prawie 100% energii pochodzi z OZE, co mogło przyczynić się do niestabilności sieci
- Pojawiają się sugestie o możliwym cyberataku, jednak na ten moment nie ma wiarygodnych informacji to potwierdzających
Sytuacja na miejscu:
- Hiszpańska dyrekcja transportu drogowego rekomenduje unikanie niepotrzebnych podróży
- W niektórych miejscach policja kieruje ruchem
- Część sklepów i restauracji funkcjonuje normalnie (niektóre tylko z płatnością gotówką)
- Problemy z sieciami komórkowymi (niektóre sieci padły wcześniej niż inne)
- W Barcelonie prąd zaczął wracać do pierwszych dzielnic około 22:30
Wnioski:
Autor artykułu przypomina, jak ważne jest przygotowanie na tego typu sytuacje:
- Sprawdzenie procedur awaryjnych (BCP - Business Continuity Plan)
- Możliwość korzystania z alternatywnych źródeł zasilania (agregaty prądotwórcze, powerbanki)
- Wartość komunikacji awaryjnej, np. przy użyciu radiostacji
